Nature morte

Beschrijving

De Spaanse kunstenaar Juan Gris heeft dit schilderij samengesteld uit losse elementen. Sommige zijn door hun vorm herkenbaar als objecten of fragmenten daarvan; andere zijn abstract. Alle vormen, herkenbare en abstracte, zijn volkomen gelijkwaardig binnen de compositie. Het werk is min of meer symmetrisch opgebouwd. De bovenhoeken hebben dezelfde kleur, de benedenhoeken ook. De okerkleurige vlakken links en rechts van het midden zijn evenwichtig verdeeld. De vormen zijn zo vlak mogelijk geschilderd. Er is geen sprake van kleurverschillen binnen een vlak en er is geen duidelijke penseelstreek zichtbaar.

In 'Nature morte' ligt de nadruk op vlakken en vlakheid. Er wordt op geen enkele manier diepte gesuggereerd. In dit werk zijn de uitgangspunten van het synthetisch kubisme, de tweede fase van het kubisme, duidelijk terug te vinden. Fragmenten uit de werkelijkheid worden op het beeldvlak aaneengevoegd tot een nieuw geheel. Dit schilderij van Gris zit heel doordacht in elkaar. Hij past principes als symmetrie, omkering en beeldrijm toe. De opening in het glas correspondeert qua vorm met het gat in de gitaar (een voorbeeld van beeldrijm) maar qua kleur zijn ze tegengesteld. Ook in de bodem van de kan zit een kleuromkering. Beeldrijm komt opnieuw voor in de contour van de kan, die gelijkvormig is aan die van de gitaar. Dergelijke curven komen ook terug in de onderrand van het muziekpapier en in de begrenzing van de abstracte vlakken rechtsonder.

Gris is meer architect dan schilder in zijn beeldopbouw. Zijn opleiding tot ingenieur speelt hier wellicht een rol. Op Braques opmerking: "van een fles maak ik al schilderende een cilinder", antwoordt Gris: "van een cilinder maak ik al schilderende een fles". Ze schilderen vaak dezelfde voorwerpen, zoals een muziekinstrument, pijp, fles, of fruitschaal, maar deze objecten hebben voor ieder van hen een verschillende betekenis. Voor Braque zijn het geliefde voorwerpen uit zijn omgeving; voor Gris zijn het concrete invullingen van abstracte vormen. Hun uitspraken illustreren het wezenlijke verschil in hun werk.

Bevat deze pagina onnauwkeurige informatie of taal die verbeterd of gewijzigd moet worden? We horen graag van je.