Van Abbe en De Stijl - Onderdeel van het themajaar Mondriaan tot Dutch Design

Van Abbe en De Stijl begint met een van de topstukken van De Stijl in de collectie van het Van Abbemuseum en eindigt met hedendaagse designobjecten, geselecteerd door studenten van de master Design Curating & Writing  van  Design Academy Eindhoven (Yasmin Tri Aryani, Delany Boutkan, Max Calabria, Kirsten Geekie en Josh Plough). 

Van Doesburg

Het topwerk van De Stijl is een maquette van Ciné-dancing L'Aubette in Straatsburg naar ontwerp van Theo van Doesburg. Het symboliseert een naadloze versmelting van schilderkunst en architectuur. Met deze maquette kijken we terug op de solotentoonstelling van Theo van Doesburg uit 1968 in het Van Abbemuseum, waarvoor verschillende modellen gemaakt werden aan de hand van zijn architectonische voorstellen. De tentoonstelling uit 1968 was een mijlpaal, niet alleen vanwege de rehabilitatie van Van Doesburg die, zoals men toentertijd vond, ten onrechte in de schaduw stond van de schilder Piet Mondriaan. De tentoonstelling probeerde ook het oeuvre en het gedachtegoed van Van Doesburg “voor ‘morgen’ scherp te stellen”, zoals de Italiaanse architect en curator Bruno Zevi in zijn openingstoespraak verwoordde. 

Binnen de kunstbeweging en het gelijknamig tijdschrift De Stijl, opgericht in 1917, stond het zoeken naar essentiële waarheden in de kunst en in vormen van samenleven centraal. Van Doesburg  zag zichzelf als het brandpunt van de veelomvattende vernieuwingen in de schilderkunst, grafische vormgeving architectuur en toegepaste kunst. De maquettes en ontwerpen in Van Abbe en De Stijl laten zien dat zijn werk zich bevindt op het raakvlak van literatuur, kunst, architectuur en design. 

Ook vind je in de tentoonstelling een reconstructie van een toneel-maquette ontworpen door Piet Mondriaan voor L'Éphémère est éternel van Michel Seuphor (1926, reconstructie 1964) .

Verwijzing naar het 'morgen'

In de tentoonstelling is ook een duidelijke verwijzing naar het ‘morgen’. De visie van Van Doesburg, en meer in het algemeen De Stijl, is te herkennen in de verschillende kunstwerken en objecten die na De Stijl-periode werden gemaakt. Naast de selectie van werken door studenten van Design Academy Eindhoven wordt er een ander hedendaags design object toegevoegd: een kast van het Nederlandse meubelmerk Pastoe. Deze kast, genaamd ‘Theo’, is gebaseerd op het werk Compositie XXII (1920) van Theo van Doesburg uit de collectie van het Van Abbemuseum. Het originele werk is te zien in de collectietentoonstelling The Making of Modern Art.

De context

Ook de omstandigheden waarin de kunstwerken of objecten tot stand kwamen worden in de tentoonstelling belicht aan de hand van onder meer schetsen, notities, brieven en foto's. Deze verduidelijken de ideeën en opvattingen die in een specifieke tijd leven; of het nu gaat om de jaren twintig, negentig of het heden. Het individuele kunstwerk of object staat centraal, maar nooit op zichzelf.