Museum als parlement: Het Volksparlement van Rojava in het Van Abbemuseum

In de Studio van opent het museum een publiek volksparlement. De ruimte is geïnspireerd door Het Volksparlement van Rojava, een project van de Democratische Zelf-Administratie in Rojava, Noord-Syrië, ontworpen in samenwerking met kunstenaar Jonas Staal en zijn New World Summit team. Het Van Abbemuseum heeft het project van de Democratische Zelf-Administratie (tegenwoordig bekend als de Democratische Federatie van Noord-Syrië) en Studio Jonas Staal met veel belangstelling gevolgd en kocht in 2016 het architectonisch model en een video van het kunstwerk aan. Met de opdracht voor het Museum als Parlement stelt het museum deze unieke samenwerking in de gelegenheid hun project in Rojava qua inhoud en vorm te vertalen in het Van Abbemuseum. Er zijn vanaf maart 2018 dus twee nieuwe volksparlementen, één in de stad Dêrik in Rojava zelf, en één in het museum. In het museum wordt de Studio getransformeerd tot een unieke plek voor publieke bijeenkomsten; het parlement verbindt kunst en politiek. Gezien de crisis die onze bestaande westerse democratieën doormaken, is het een kans – via de kunst – nieuwe modellen van democratische samenkomst te verbeelden en in praktijk te brengen. Voor de periode van een jaar maken de Rojavaanse diaspora in Nederland en Europa, samen met het museum en het team van Staal, een programma waarmee ze het parlement doorlopend activeren. De Democratische Zelf-Administratie van Rojava, werd in 2012 onafhankelijk verklaard door Koerdische revolutionairen en hun Arabische en Assyrische bondgenoten. In plaats van een onafhankelijke natiestaat, ontwikkelden de Rojavanen een uniek model dat zij “stateloze democratie” noemen. Hierin staan lokaal zelfbestuur, seksegelijkheid en communale vormen van economie centraal. Ondanks de doorlopende bedreigingen waar dit unieke project mee te maken heeft, is het de Rojavanen gelukt nieuwe lokale parlementen, universiteiten en culturele centra te ontwikkelen – waaronder Het Volksparlement van Rojava. Jonas Staal was in een vroeg stadium betrokken bij de ontwikkelingen in Rojava door zijn New World Summit project, gesteund door BAK, basis voor actuele kunst, Utrecht. Hij en zijn team zijn vaker naar de autonome regio geweest en daardoor gaf Amina Osse, voorzitter van het comité van buitenlandse zaken, hen tijdens een bezoek in 2014 de opdracht om samen met de Democratische Zelf-Administratie een nieuw publiek parlement te ontwikkelen. Osse’s wens was dat het symbool zou komen te staan voor de successen en idealen van de revolutie van Rojava. Tevens stelde zij voor dat dit parlement zelf een publieke ruimte zou zijn, die gebruikt kan worden door lokale gemeenschappen, internationale conferenties en culturele evenementen. In de ruimte voor het parlement is gedurende de eerste maanden een begeleidende tentoonstelling waarin Het Volksparlement van Rojava en het voortraject van het ontstaan ervan inzichtelijk worden gemaakt. De tentoonstelling presenteert het ontwerp en de bouw van het parlement in Rojava met behulp van de maquette en video. Beide werken zijn door het museum aangekocht. Hiernaast zijn schetsen en fotodocumentatie van de totstandkoming van het project te zien, evenals fotoseries van Staal die de ontwikkeling van de stateloze democratie in de Rojavaanse regio documenteren. Ook worden films getoond die haar voornaamste politieke vertegenwoordigers introduceren. De begeleidende tentoonstelling reflecteert zo niet alleen op het feitelijke parlement, maar ook op de politieke en culturele context waarbinnen Het Volksparlement van Rojava als internationale samenwerking is ontstaan