Rewinding Internationalism

Kunstenaars, onderzoekers en collectieven belichten in losse scènes verschillende perspectieven op het internationalisme. Voor de tentoonstelling worden vijf nieuwe kunstwerken gemaakt waaronder door Lubaina Himid en Magda Stawarska, Didem Pekün en susan pui san lok / lok pui san. De tentoonstelling gaat over ontwikkelingen, ideeën en verhalen uit de jaren 90. En over hoe deze doorwerken in de wereld van vandaag. Het einde van de Koude Oorlog, de AIDS pandemie en de toenemende globalisering zorgden voor enorme veranderingen, ook in de kunst. Wat is er gebeurd met de vragen en de ervaringen van toen? De tentoonstelling bevat beeld- en geluidsmateriaal van vroeger en van nu, archiefmateriaal en recent gemaakt werk. De curatoren, collectieven en kunstenaars die de tentoonstelling hebben samengesteld, nodigen je uit ‘terug te spoelen’ naar momenten uit de jaren 90 en je daarop te bezinnen vanuit het perspectief van vandaag. Rewinding Internationalism vloeit mede voort uit samenwerking binnen de museumconfederatie L’Internationale waar het Van Abbemuseum deel van uitmaakt. “Als je op de terugspoelknop drukt en een deel van een lied of een scène in een film opnieuw afspeelt, dan gebeurt er iets tijdens dat proces. Het deel dat teruggespoeld is, wordt vervormd, uit zijn verband gehaald en anders ervaren.” zegt curator Nick Aikens. De uitgesproken vormgeving van de tentoonstelling benadrukt dat geschiedenis niet lineair is. Bezoekers doorlopen geen aaneengeschakeld verhaal maar moeten soms omkeren en terug naar af. Daarbij ervaren ze in iedere zaal een eigen verhaal en sfeer, soms licht en hoopgevend, soms donker en onheilspellend. De Turner Prize winnende kunstenaar Lubaina Himid (1954, Zanzibar) en Magda Stawarska presenteren Zanzibar, een soundtrack passend bij een serie schilderijen met dezelfde naam die Himid schilderde in de jaren negentig. Zelf zegt de kunstenaar over de serie: “Er zijn schilderijen over kruidnagels, over regen en gesloten luiken; er zijn schilderijen over de zee, visnetten, dood door malaria, en natuurlijk vrouwentranen.” Bezoekers horen o.a. vallend regenwater, delen van radio-uitzendingen uit de jaren negentig waar Himid naar luisterde tijdens het schilderen en een man die voorleest uit een gids over Zanzibar. Himids vader gaf deze gids aan haar moeder in de jaren vijftig voordat ze vanuit Groot-Brittannië op het eiland arriveerde. De installatie REWIND/REPLAY van susan pui san lok / lok pui san (1972) herschikt materiaal uit het archief van de Gate Foundation. De stichting werd in de jaren tachtig in Nederland opgericht om een Europees publiek kennis te laten maken met kunstenaars uit Azië. Nadat de stichting in 2006 werd opgeheven is het archief ondergebracht in het Van Abbemuseum. In REWIND/REPLAY voelt het alsof je op een podium of in een repetitieruimte staat te wachten tot het optreden begint. Er staan lessenaars met een microfoons ervoor, rode, groene en blauwe lichten gaan aan en uit, er hangen duizenden meters videoband. In soms humoristische video- en audiofragmenten speelt de kunstenaar met woorden. Daarmee vestigt ze de aandacht op de overeenkomsten en verschillen tussen debatten over het internationalisme in de jaren negentig en vandaag. Tijdens de film Disturbed Earth van Didem Pekün (1978, Istanbul) bekruipt je een onheilspellend gevoel. Je ziet een groep strategen en bureaucraten in een kelder rond een tafel zitten. Ze discussiëren eindeloos in het licht van een dreigende ramp. De camera draait constant om de mannen heen, wat het absurde gevoel van alsmaar ronddraaien in een kringetje benadrukt. De film is gebaseerd op transcripties van NAVO- en VN-bijeenkomsten vlak voor de val van Srebrenica in 1995. - Met werk van: Christine Baeumler, Act Up Barcelona, Belkis Ayón Manso, Nadiah Bamadhaj, Cecilia Barriga, Miguel Benlloch, CADA, Tony Cokes, Betsy Damon, Eugenio Dittborn, Les Diables Bleus, Diamela Eltit, Gorgona Group, Beth Grossman, Dai Guangyu, Félix Guattari, Lubaina Himid en Magda Stawarska, Julije Knifer, Ivan Kožaric, Li Jixiang, Chengying Liu, Miguel D. Norambuena, Miguel Parra Urrutia, Olu Oguibe, Didem Pekün, Pejvak, Wang Peng, susan pui san lok / lok pui san, Nelly Richard, Christian Rodriguez / CEPSS, Sandra Rylvin Rinaudo, Lotty Rosenfeld, Allan Sekula, Semsar Siahaan, Lamnu Suri, Norbert van Onna, Yin Xiuzhen, Zeng Xun. - Onderzoeksprojecten in samenwerkingsverband: AIDS Anarchive ontwikkeld met Equipo re (Aimar Arriola, Nancy Garin en Linda Valdés), Revista de Crítica Cultural, The Three Ecologies and Internationalist Feminisms ontwikkeld met Paulina E. Varas; Keepers of the Waters (Chengdu en Lhasa, China, 1995-1996) ontwikkeld met Sebastian Cichocki; Contemporary Art of the Non-Aligned Countries. Unity in Diversity in International Art (Jakarta, 1995), ontwikkeld met Bojana Piškur, Grace Samboh en Rachel Surijata; ADN (Association pour la Démocratie à Nice), met Carnivals Independents en Les Diables Bleus (1991-2004)