Spirits of Internationalism

Spirits of Internationalism toont kunst uit de periode 1956-1986; kunst van vier musea en twee kunstenaarsarchieven uit Europa. In deze dynamische periode van technologische ontwikkelingen en gespannen internationale betrekkingen, veranderde ook de plek en de wijze waarop kunst gemaakt en gepresenteerd werd. Spirits of Internationalism laat zien hoe kunstenaars zich op verschillende manieren positioneerden in een tijd waarin het internationale en het regionale steeds sterker door elkaar ging lopen. De tentoonstelling doorbreekt het zwart-wit beeld van een gesloten Oosten en een open Westen wordt door bekende en minder bekende kunstwerken te tonen in verrassende constellaties. Vandaag de dag staan we met de geschiedenis van internationalisering in onze handen. De huidige crisis in Europa, de geopolitieke machtsverschuivingen van West naar Oost, en de Arabische Lente dwingen ons opnieuw naar de tweede helft van de 20ste eeuw te kijken. Dit was de tijd waarin onze huidige wereld ontstond. Technologie gaf ons vleugels met de maanlanding, de Concorde, televisie en uiteindelijk de computer. Een politieke en economische wereldorde vormde zich met de Europese eenwording, de Koude Oorlog, het aaneenschakelen van kapitaalmarkten en dekolonisatie. Deze wereldorde loopt nu op zijn laatste benen. De kunstwerken in de tentoonstelling Spirits of Internationalism horen thuis in deze dynamische periode. De verspreiding van telefoon en televisie en het breed toegankelijk worden van auto's en vliegtuigen maakte internationale relaties anders en intensiever. Vietnam, de kernwapens, de Cuba Crisis, de opstand in Hongarije, de bouw van de Muur, elke gebeurtenis ging gepaard met beelden die razendsnel over de wereld reisden. Het veranderde ook de plek en de wijze waarop kunst gepresenteerd werd. De Belgische kunstenaar Panamarenko bouwde fantastische zeppelins en raceauto's, James Lee Byars maakte een vilten mensfiguur welke alleen vanuit een vliegtuig volledig zichtbaar is en in België experimenteerde de filmmaker Jef Cornelis met de mogelijkheden om de nieuwe kunstvormen op televisie te brengen. Via tijdschriften, kunstenaarsboeken en internationaal georganiseerde festivals en tentoonstellingen in Parijs, Kassel, Amsterdam, Warschau en Zagreb ontstonden verschillende gemeenschappen van kunstenaars met leden in vele landen. Acht 'spirits' In Spirits of Internationalism wordt in het Van Abbemuseum in Eindhoven en het M HKA in Antwerpen een dwarsdoorsnede getoond van de kunst uit de periode 1956 - 1986. Het resultaat is een divers landschap aan kunstenaarsposities die niet in te delen zijn in centrum en periferie, maar die als het ware elk een eigen perspectief openen op kunst en haar plek in de wereld. Het overzicht wordt gemaakt aan de hand van acht 'spirits' (denkbeelden) en spitst zich toe op de verschillende wijze waarop kunstenaars de spanning tussen het regionale en internationale beleefden. L'Internationale Spirits of Internationalism is het laatste deel van een serie tentoonstellingen ontwikkeld in het kader van het Europese samenwerkingsproject L'Internationale. Andere partners in dit project zijn M HKA, Antwerpen; MACBA, Barcelona; Moderna Galerija, Ljubljana; KwieKulik Archive, Warschau en Julius Koller Society, Bratislava. Alle foto's: Peter Cox