Vanuit hier - Out of here

En op zondag vieren we Vrijdag betreft de eerste solopresentatie van één van Eindhovens meest eigenzinnige kunstenaars: Dick Verdult. Als beeldmaker en muzikant binnen de experimentele cumbiamuziek heeft hij inmiddels een cultstatus verworven in onder meer Zuid-Amerika, Rusland en Japan. In zijn geboortestad geniet hij bij het grote publiek minder bekendheid. Het Van Abbemuseum biedt het publiek een (hernieuwde) kennismaking aan met zijn rijke en multidisciplinaire oeuvre Dick Verdult maakt deel uit van een generatie kunstenaars die in de jaren tachtig in Eindhoven opkwam, waartoe ook René Daniëls en Henk Visch behoren. Verdults kunstenaarspraktijk onderscheidt zich van zijn generatiegenoten doordat ze een groter aantal disciplines beslaat. Het omvat films, performances, grafiek, tekeningen, radio-uitzendingen, teksten en muziek. Verdult werkt individueel, maar is tevens de sturende kracht achter de totstandkoming van verschillende groepsverbanden, zoals het Instituut voor Betaalbare Waanzin (IBW), Centro Periferico Internacional, Festicumex en Fadispo. Met zijn brede oriëntatie paste hij in eerdere decennia moeilijk binnen de geldende disciplinaire afbakeningen. Zijn artistieke diversiteit maakt hem echter tot een voorloper van de hedendaagse hybride kunstpraktijk, die juist geschikt lijkt om locale en globale werkelijkheden te verbeelden en te begrijpen. Verdults werk is een inspiratiebron voor jongere kunstenaars uit Eindhoven geworden. "Als je je afvraagt, waar gaat dit over, daar gaat het over!" En op zondag vieren we Vrijdag is geen klassiek retrospectieve tentoonstelling. De tentoonstelling, met veelal nieuw werk, laat zien hoe Verdult met zeer verschillende media constant het spanningsveld tussen het gewone en het bijzondere, het chique en het alledaagse, opzoekt. Als zoon van een Philips-werknemer verbleef hij op verschillende continenten. Zijn verwondering over cultuurverschillen bleek voor de eeuwige onderzoeker een rijke en humorvolle inspiratiebron. Verdults installaties, prenten, beelden, filmprojecties en geluidsbanken haken in op actuele en universele interculturele misverstanden en fenomenen als demagogie en populisme. In plaats van deze te willen remmen, geeft hij ze een verdere versnelling met een twist. In zijn werk verheft hij daarbij de verwarring tot normaliteit. Betekenis geven is in de ogen van Verdult hetzelfde als "voorbij gaan aan dat wat ook klopt." Zijn kijk op de werkelijkheid, eclectisch en doorspekt met een specifieke humor, nodigt uit tot een nieuw begrip van onze globale identiteit. Het vormt een speelse en scherpe aanvulling op het hedendaagse maatschappelijke debat. Zijn werk is eerder documentair dan fictief; het is een manier om herkenbare clichés "los te schudden" en refereert altijd aan een kenbare realiteit. "Alles wat iedereen kan, is van Dick Verdult", zei ooit een van zijn vrienden. Of, zoals Verdult zelf stelt: "Niets is wat je niet herkent". En op zondag vieren we Vrijdag toont Verdults overdadige veelzijdigheid, variërend van zijn antidolfijn gedrag tot de roze gevel van het Argentijnse presidentiële paleis, van de wanden van goedkope kapperszaken tot een lepra-eiland en getatoeëerde ijskasten, middels een kannibalistisch zelfportret of zijn 'lelijke' tekeningen waarin hij vervormde clichés en waanbeelden op het Zuid-Amerikaanse continent in hun groteske meerduidigheid laat zien. Exemplarisch voor zijn werkwijze is Het Panoptisch Perspectief draait altijd door (2011). Dit werk bestond in 1995 al op papier, maar is voor deze tentoonstelling driedimensionaal in zink gerealiseerd. Van 20 mei t/m 7 augustus is in de Krabbedans in Eindhoven de expositie The Cartridge Family te zien met werk van de hele creatieve familie Verdult (vader, moeder, twee zoons en een dochter). Alle foto's: Peter Cox