Dwarsverbinding: Kabakov Kabinet

De tentoonstelling Dwarsverbinding: Kabakov Kabinet geeft een uniek inkijkje in het oeuvre van kunstenaarskoppel Ilja en Emilia Kabakov. In 2021 kocht het Van Abbemuseum 86 grafische werken van hen aan. Deze expositie toont de aankoop voor het eerst en combineert een selectie van 40 grafische werken met andere werken van de Kabakovs uit de collectie. Dit levert een dwarsdoorsnede op waarbij kunstwerken uit verschillende periodes en in diverse disciplines met elkaar de dialoog aangaan: van grote schilderijen die uitnodigen tot bekijken van een afstand, tot kleine prenten en boekillustraties die bezoekers juist van dichtbij moeten zien.

Ilja en Emilia Kabakov

De recentelijk overleden Ilja Kabakov (1933 - 2023) was één van de belangrijkste en invloedrijkste Moskouse conceptualisten. Veel van zijn oudere werk is een melancholisch, maar ook humoristisch commentaar op het mislukken van de Sovjet idealen. Sinds 1988 werkte hij samen met zijn vrouw Emilia (1945) en sindsdien beschouwen ze al hun werk als een gezamenlijke artistieke uiting. Beiden zijn geboren in Dnipro in Oekraïne, voorheen Dnepropetrovsk in de Sovjet-Unie. Vanuit Long Island (VS) en maakten zij tentoonstellingen over de hele wereld.

Bijzondere collectie

“Het is heel bijzonder dat zo’n grote collectie werken van de Kabakovs in één keer is aangekocht. De prenten zijn erg gewild en vaak slechts in een kleine oplage geproduceerd,” vertelt Willem Jan Renders, curator van de tentoonstelling. “Ze vormen een mooie aanvulling op hun kunstwerken die in het verleden zijn verworven.” Renders, die 25 jaar bij het Van Abbemuseum werkte, is inmiddels met pensioen. Voor deze tentoonstelling is hij weer even terug bij het museum. Sinds lange tijd heeft hij een goede band met de Kabakovs.

Lissitzky – Kabakov

“In 2012 organiseerden we samen met hen de tentoonstelling Lissitzky – Kabakov: Utopie en Werkelijkheid. Als gastcuratoren stelden de Kabakovs een expositie samen met eigen werk en dat van El Lissitzky (1890 - 1941),” vertelt Renders. Het was de eerste keer dat de oeuvres van deze gerenommeerde Russische kunstenaars uit de 20e eeuw samen werden gepresenteerd. De tentoonstelling reisde daarna door naar de Hermitage in Sint-Petersburg, het Multimedia Art Museum in Moskou en het Kunsthaus in Graz. De expositie Dwarsverbinding: Kabakov Kabinet vloeit voort uit deze samenwerking.

Voor beginners, kunstkenners én kinderen

“Voor bezoekers die nog niet bekend zijn met het werk van de Kabakovs is deze dwarsdoorsnede een mooie eerste kennismaking. De meer ervaren kunstkenner kan juist de diepte in en ontdekt meer over de wisselwerking tussen de werken, ” vertelt Renders. Ook voor kinderen is de tentoonstelling een leuke manier om kunst te ontdekken: Ilja Kabakov illustreerde vele kinderboeken. “We tonen zowel illustraties die hij maakte voor kinderen als zijn vrije werk. Qua stijl liggen de tekeningen soms in elkaars verlengde, maar er is één inhoudelijk verschil: zijn werk voor kinderboeken was aan censuur onderhevig, als kunstenaar had hij de vrijheid zijn eigen verhalen en illustraties vorm te geven.”

Dwarsverbinding

Deze compacte solotentoonstelling van Ilja en Emilia Kabakov maakt deel uit van de serie Dwarsverbinding, waarin nieuwe collectieaankopen voor het eerst worden getoond. Het werk van de Kabakovs sluit aan bij het collectiebeleid van het museum, waarin reflectie op dekolonisatie en demodernisatie belangrijke ijkpunten zijn. De oorlog in Oekraïne en de Russische imperialistische drang maken de presentatie extra actueel.

Publicatie

Ter gelegenheid van deze aankoop verschijnt een Engelstalige catalogue raisonné van het grafische werk van de Kabakovs (1981 – 2019) door Emilia Kabakov, Mike Karstens en Willem Jan Renders.

Partners

Deze tentoonstelling kwam tot stand in samenwerking met Ilja en Emilia Kabakov. De aankoop is mede mogelijk gemaakt door Stichting Promotors.

Ilja Kabakov (1933-2023)

Op zaterdag 27 mei is kunstenaar Ilja Kabakov op 89-jarige leeftijd overleden, omringd door zijn familie. We wensen zijn naasten veel sterkte toe. Vlak voor zijn overlijden werkte hij samen met zijn vrouw Emilia Kabakov en gastcurator Willem Jan Renders aan de tentoonstelling Dwarsverbinding: Kabakov Kabinet.

Omdat veel werken uit deze tentoonstelling Russische teksten bevatten, hebben we deze vertaald naar het Nederlands en Engels. Klik hier om de teksten te bekijken.