Dwarsverbanden

^{Let op: van 3 maart t/m 26 april 2025 is Dwarsverbanden tijdelijk gesloten}

Ervaar kunst door te ruiken, horen, voelen en zien

Multi-zintuiglijke collectiepresentatie

Met 120 kunstwerken strekt de collectiepresentatie Dwarsverbanden zich uit over alle vijf de verdiepingen van de collectievleugel van het museum. Een reis door de 20ste en 21ste eeuw, langs de levens van kunstenaars en hun kunstwerken. De tentoonstelling nodigt je uit kunst anders te ervaren: soms letterlijk door kunst te voelen, ruiken of horen. Soms metaforisch door verschillende, ook minder bekende stemmen het woord te geven.

Dwarsverbanden toont hoe kunstenaars reageren op verschillende culturen en hoe ze worstelen met de grote vragen van hun tijd. Het laat zien hoe hun kunstwerken direct verbonden zijn met wat ze om zich heen zien, voelen en beleven. Veelal inspirerend, soms confronterend, omspant Dwarsverbanden ruim een eeuw kunstgeschiedenis met als vroegste werk Compositie XIV van Piet Mondriaan uit 1913 en meest recent het wandtapijt This Means Tableau uit 2019 van Laure Prouvost.

Multi-zintuiglijk

Met ruim 25 multi-zintuiglijke tools, waaronder teksten in braille, geurinterpretaties, voeltekeningen en sound scapes, is Dwarsverbanden de eerste volledig multi-zintuiglijke collectiepresentatie van Nederland. De tentoonstelling verrijkt ieders kunstervaring en maakt de kunstwerken toegankelijk voor een grotere diversiteit aan bezoekers, waaronder rolstoelgebruikers en blinde en dove bezoekers. 

Vijf gratis multimediatours

Vijf gratis multimediatours gidsen je door de omvangrijke tentoonstelling. De Introductie Tour en de Familie Tour bieden een eerste kennismaking voor jong en oud. Wil je meer verdieping? Kies dan voor De Lichamelijke Ontmoetingen Tour, De Liefdesbrieven Tour of De Breder Verhaal Tour. Download de tours gratis op je telefoon via de Smartify app (Google Play store) (Apple store).

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5
• 6
• 7
• 8

Diverse perspectieven

Voor de ontwikkeling van de tentoonstelling werkte het Van Abbemuseum samen met verschillende (ervarings)deskundigen op het gebied van fysieke toegankelijkheid en (belangen)groepen op het vlak van inclusie, zoals The Office of Queer Affairs en Wie Zijn Wij, en toont zo een grotere diversiteit aan perspectieven.

In de media

"Als Dwarsverbanden iets duidelijk maakt, dan is het op hoeveel verschillende manieren je een kunstwerk kunt ervaren: met je ogen, je neus en je handen, in relatie tot andere kunstwerken, of in relatie tot maatschappelijke ontwikkelingen. Vaak terugkomen dus, want deze aanstekelijke tentoonstelling nodigt je uit om steeds opnieuw te kijken, voelen en ruiken." **** De Volkskrant

"Dwarsverbanden is een uitnodigende tentoonstelling en als het Van Abbe nog steeds een voortrekker is in het kunstdebat en als Dwarsverbanden iets zegt over de richting waarin het discours zich begeeft, dan is er hoop voor de beeldende kunst." **** NRC 

“Je ziet hier overal dwarsverbanden, dat daagt je als kijker enorm uit om zelf te gaan kijken. Duidelijk is dat ook met behulp van voelen en ruiken een heleboel te ontdekken is.” - Bart Rutten, directeur van het Centraal Museum in het AVROTROS-programma Nu te zien. Bekijk de aflevering hier.

"Elke zaal heeft bijzondere combinaties met - voor de echte liefhebbers - een tweede of zelfs een derde laag. Allemaal gebaseerd op ‘menselijkheid’, dé rode draad van deze tentoonstelling." Eindhovens Dagblad

Deelnemende kunstenaars

Tjong Ang, Willem Adams, Karel Appel, Rasheed Araeen, Mercedes Azpilicueta, Gam Bodenhausen, Boudry / Lorenz, stanley brouwn, Jean Brusselmans, Marc Chagall, Chryssa, Céline Condorelli, René Daniëls, Hanne Darboven, Ad Dekkers, Rineke Dijkstra, Marlene Dumas, Max Ernst, Lucio Fontana, Nilbar Güreş, Lubaina Himid, Isaac Israëls, Sanja Iveković, Patricia Kaersenhout, Gülsün Karamustafa, Karrabing Film Collective, Toon Kelder, Iris Kensmil, John Körmeling, Theo Kuijpers, Wifredo Lam, Fernand Léger, El Lissitzky, Lucebert, Joan Miró, László Moholy Nagy, Piet Mondriaan, Nabuurs&VanDoorn, Ahmet Ögüt, Otobong Nkanga, Wendelien van Oldenborgh, Rodan Omomá, Gabriel Orozsco, Pieter Ouborg, Alicia Penalba, Constant Permeke, Stijn Peeters, Pablo Picasso, Wim van der Plas, Marjetica Potrc, Laure Prouvost, Michael Rakowitz, Gé Röling, Wilhelm Sasnal, Jan Schoonhoven, Ad Snijders, Mariëlle Soons, Pieter Stoop, Lily van der Stokker, Elly Strik, Koki Tanaka, Charley Toorop, Roy Villevoye, Evi Vingerling, Henk Visch, Friedrich Vordemberge-Gildewart, Ossip Zadkine en Qui Zhijie.

Dwarsverbanden catalogus

Eind 2024 is de langverwachte catalogus van deze tentoonstelling verschenen. Hierin nemen curatoren Diana Franssen en Steven ten Thije je mee in deze multidisciplinaire benadering van een museale collectie. Ze lichten de structuur van de tentoonstelling toe en richten zich op de relaties tussen kunstenaars, kunstwerken en maatschappelijke thema's. De tekst van 'ervaringsdeskundige' Barbara Strating biedt een kritisch en verhelderend verslag van dit proces. Daarnaast is er een bijdrage van The Office of Queer Affairs, een netwerk van mensen die geïnteresseerd zijn in seksualiteit en genderkwesties. De derde tekst is een persoonlijke reflectie van onderzoeker en journalist Reggie Baay op de betekenis van de koloniale oorsprong van het museum. We sluiten af met een reflectie van directeur Charles Esche, die in de toekomst bespreekt wat begrippen als 'demodernisering' en 'dekolonisatie' voor het museum betekenen.