De mensen achter het museum: Steven ten Thije

Wat is hun achtergrond? Wat betekent kunst voor hen? En wat fascineert ze? In deze rubriek ontmoet je de medewerkers van het Van Abbemuseum. Tweede in deze reeks is Steven ten Thije, die als Hoofd Collecties leiding geeft aan de teams die de kunst-, boeken- en archiefcollecties beheren.

Onderzoeker, projectleider, curator en sinds 2020 hoofd collecties: in de zeventien jaar die Steven ten Thije bij het Van Abbemuseum werkt, vervulde hij verschillende rollen. In zijn huidige functie werkt hij aan de ontwikkeling, het gebruik en het behoud van de collecties. Wat spreekt hem zo aan in het museum? “Het gaat mij niet zozeer om het tonen van de hipste kunst, maar om nadenken over het publieke belang van een kunstinstelling. Wat kan een maatschappelijk geëngageerd museum in een veranderende wereld betekenen voor de mensen van de stad?” 

Kunstgeschiedenis 

“Als tiener wist ik lange tijd niet wat ik wilde doen qua opleiding en werk. Tot ik tegen het einde van de middelbare school kunstgeschiedenis ontdekte: ik was op slag verliefd. Ik vond het fascinerend om te ervaren dat kijken naar kunst je echt een nieuw perspectief op de werkelijkheid geeft. Die inzichten druppelen bij een gelaagd kunstwerk één voor één binnen, ze blijven je verrassen. Inmiddels ben ik opgeleid tot kunsthistoricus en kunstfilosoof en werk ik in een museum; een publieke leerschool voor het ervaren van kunst.” 

Voorrecht 

“Sommige mensen besteden hun hele leven aan geld verdienen, kopen één topstuk en kunnen daar vervolgens tussen het werken door af en toe van genieten. Ik bevind me voor mijn werk dagelijks tussen kunst en inspirerende mensen, dat is een groot voorrecht. De ene dag werk ik met mensen die op straat leven en de andere zit ik met de CEO van Dela aan tafel. Ontmoetingen met een grote diversiteit aan publieksgroepen past bij me. Dat is ook hoe ik denk dat de mentaliteit van een museum moet zijn: toegankelijk voor iedereen.” 

Lef 

“Over een periode van bijna negentig jaar groeide de collectie van het Van Abbemuseum tot een kleine 3600 werken van moderne en hedendaagse kunst. Daarin staat niet één bepaalde stroming of discipline centraal, maar juist de persoonlijkheid en positie van de kunstenaar in de wereld. Het is een relatief kleine verzameling, maar wél een die lef laat zien. Zo hebben we het tomatenkweek-project Forever Summer van kunstcollectief De Onkruidenier verworven. Dat is niet alleen een film, maar letterlijk instructies hoe tomaten te kweken met mensen in de stad. Geen schilderijtje aan de muur, maar een kunstwerk als ecosysteem. Fascinerend. ” 

Eigen kunstbeurs 

“Het verwerven van werken voor de collectie doen we niet door het bezoeken van veilingen of beurzen. We kopen het liefst van makers waar het museum een relatie mee heeft, kunstenaars of ontwerpers die bijvoorbeeld al eerder bij ons exposeerden. In feite is ons tentoonstellingsprogramma onze eigen kunstbeurs. Zo zijn we nu bezig met een aankoop van de Koreaanse kunstenaar Sung Hwan Kim, die begin 2024 een solo-expositie bij het Van Abbemuseum had. Hij toont ons dat in onze wereld migratie eerder norm dan uitzondering is. In feite zijn we allemaal composiet: samengestelde wezens van verhalen van heinde en verre.” 

Van paniek naar magie 

“De meest recente aankoop is het werk Turn Panic into Magic van Erwin Thomasse, dat nu op het dak van het museum prijkt. Hij maakte dit lichtkunstwerk in 2021, midden in de pandemie. Door de lockdown raakten mensen in lichte paniek, er was behoefte aan wat meer magie. Oorlogen, politieke crises, natuurrampen: in de jaren erna kreeg het werk telkens een nieuwe lading. Met die veelzijdige zeggingskracht groeide het uit tot een publiekslieveling. Onderdeel van de verwerving is ook een kleine lichtbak met dezelfde tekst, die langs huiskamers in de omgeving reist.” 

 Trots 

“Waar ik het meest trots op ben? Dat is toch wel de verwerving van de designcollectie van Lidewij Edelkoort. Naast het feit dat deze uit ruim vijftig prachtige objecten bestaat, betekende deze stap ook een koerswijziging in ons verzamelbeleid. We maakten als museum het statement dat kunst en vormgeving in elkaars verlengde liggen. Het was een ingewikkeld proces, maar dat maakte het voor mij juist spannend. Want verzamelen is meer dan iets aankopen en het in een depot stoppen. Bewaren van werk doe je zodat het gaat leven binnen een collectie en daar een verhaal vertelt.” 

Stevens favorieten

Favoriete werk in de collectie:

“Het klinkt wat dramatisch, maar het voelt bijna als kiezen tussen je kinderen. Ik ga dan toch voor de werken van Museum of American Art. Deze zijn vanaf mijn begintijd bij het museum belangrijk voor me en speelden ook een rol in de vorige collectiepresentatie Making of Modern Art.” 

Favoriete Van Abbemuseum tentoonstelling:

“Dat is Museum of Arte Util (2013-2014). Deze tentoonstelling schudde het denken over kunst door elkaar door de focus op de gebruikswaarde van kunst te leggen. Het was spannend, we wisten niet wisten of dit concept zou aanslaan. Maar dat deed het zeker!”  

Favoriete plek in het museum:

“Op de grond liggend tijdens een les Feldenkrais van Yael Davids. Deze sessies zorgen voor meer bewustzijn over je bewegingen. Momenteel vinden ze plaats op de eerste verdieping van de nieuwbouw.” 

Tip voor een opkomende kunstenaar:

“Dan ga ik voor kunstenaarscollectief De Onkruidenier. Samen met het Van Abbemuseum en tientallen thuiskwekers vormen zij een community die door middel van tomatenkweek de verandering van ons klimaat onderzoekt.” 

Tip voor een museum dat je bezocht moet hebben:

“Ik ben altijd een groot fan geweest van het team en de programmering van Moderna Galerija in Ljubljana, Slovenië.”