Autochthonous Alien
Beschrijving
Het werk van de Amerikaanse kunstenaar Tony Oursler bestaat uit twee figuren die in een verduisterde ruimte staan opgesteld. Hun hoofden worden gevormd door een soort ovale kussens, waarop precies passend, videobeelden van een gezicht geprojecteerd worden. Hun lichamen bestaan uit respectievelijk een jurk en een herenpak, die over een houten standaard gehangen zijn. De man staat iets schuin achter de vrouw; hun hoofden zijn vlakbij elkaar. In de ruimte klinkt het geluid van een vrouwenstem. De woorden en de uitdrukking van de vrouw verraden dat zij gekweld wordt door stemmen die zij hoort, of die juist zwijgen.
Tony Oursler krijgt in de jaren tachtig bekendheid met zijn 'low-tech' videotapes. Daarin wordt op een collage-achtige manier verhaald over goed en kwaad. In de jaren negentig gaat Oursler videobeelden integreren in ruimtelijke installaties. Ze worden niet langer op een vlak scherm weergegeven. Voor diverse installaties maakt Oursler simpele lappenpoppen met een wit kussenachtig hoofd, waarop hij opnames van mensenhoofden projecteert. Deze opnames maakt hij met behulp van acteurs en actrices. De mannenrollen vervult hij dikwijls zelf. Ourslers personen lijden aan psychische stoornissen en worden gekweld door angst. Meerdere van zijn werken hebben het Multiple Personality Disorder als onderwerp. Bij deze aandoening is de persoon in kwestie dusdanig getraumatiseerd dat hij zichzelf als het ware opsplitst in meerdere persoonlijkheden. Hij kan dan naar zijn eigen kwellingen kijken alsof ze een ander overkomen.
In 'Autochtonous alien' lijdt de vrouw onder stemmen die zij hoort. Ze is er bang voor. Maar ze is ook bang wanneer ze niets hoort en roept dan wanhopig: "Where are you?" of "I know you're here". De opstelling van de mannenfiguur net iets achter de vrouw, geeft hem een dubbele functie. Je kunt hem zien als iemand die letterlijk en figuurlijk achter haar staat en haar hulp of troost wil bieden. Maar je kunt hem ook beschouwen als de personificatie van de kwade stemmen. De vrouw kan hem net niet zien. Ze draait haar ogen in zijn richting, maar haar hoofd kan niet bewegen. Ze zit vast in haar eigen lichaam en weet niet of de man er werkelijk of slechts denkbeeldig is. De techniek van eenvoudige lappenpoppen geeft de figuren iets aandoenlijks. De projecties van de bewegende gezichten, en het bijbehorende geluid, maken het werk levensecht. De figuren doen een sterk beroep op het inlevingsvermogen van de kijker.