Bloei III

Beschrijving

Op de prent 'Bloei III' van Hendrik Nicolaas Werkman zijn cactussen afgebeeld. De grote vormen zijn gemaakt met behulp van sjablonen en een inktroller; de kleine zijn gestempeld. De inkt is soms heel transparant, soms meer dekkend aangebracht, op veel plaatsen in diverse lagen, soms ook in verschillende kleuren over elkaar. Hierdoor ontstaat er een rijk kleurenscala. Door op de roller verschillende kleuren met elkaar te mengen, of kleuren gedeeltelijk over elkaar heen te rollen op het papier, drukt Werkman kleurovergangen. De rolleraanzet is op diverse plaatsen zichtbaar. Voor het stempelen maakt Werkman gebruik van zetmateriaal als een komma, een streepje, de letter o. Met deze tekens detailleert hij simpel en doeltreffend de voorstelling: zij vormen de huid en de stekels van de cactussen. Soms werken ze versierend zoals in de slinger van rondjes en streepjes die om de linker cactus heen naar de rechter gaat.

Werkman heeft vanaf 1908 een eigen drukkerij in Groningen. In 1917 begint hij in zijn vrije tijd te schilderen. Vanwege gebrek aan opdrachten is hij in 1923 gedwongen zijn grote drukkerij te sluiten, en gaat hij met een kleine verder. Vanaf dat moment begint hij zijn artistieke experimenten met de drukkersmaterialen en technieken die hem ter beschikking staan. Dingen die in regulier drukwerk als mislukkingen gelden, zoals niet gelijkmatig verdeelde inkt of verschoven vlakken, buit hij in zijn vrije werk juist uit. Vanwege dit soort toevalligheden is het niet mogelijk een prent in oplage te drukken. Soms is de techniek van zijn 'druksels', zoals hij ze zelf noemt, zeer gecompliceerd. Werkman zegt hierover: "Hoe het nu juist gaat, is niet te beschrijven, omdat het telkens weer verschilt".

Werkman is op de hoogte van de internationale ontwikkelingen in de kunst van zijn tijd. Zijn eigen werk is soms abstract, dikwijls voorzien van typografische elementen. Dan heeft het verwantschap met het constructivisme en De Stijl. Soms is het figuratief en staat het meer onder invloed van het Duitse expressionisme. Via kunstenaarsvereniging De Ploeg is hij hiermee in aanraking gekomen. Vanwege het zeer persoonlijk gekozen kleurengamma en de vrije manier waarop Werkman de naturalistische details van de cactussen vertaalt naar een beeld, kan 'Bloei III' ook expressionistisch genoemd worden.

Bevat deze pagina onnauwkeurige informatie of taal die verbeterd of gewijzigd moet worden? We horen graag van je.