Isle of Man

1941

Kurt Schwitters

olieverf op papier op linoleum

139,6 x 125,4 x 5,7 cm (ingelijst / framed)

Momenteel niet op zaal

Verworven in 1986

Inventaris nummer 1480

met steun van / with support of Vereniging Rembrandt

De collectie van het Van Abbemuseum bestaat uit meer dan 3400 kunstwerken, die met enige regelmaat voorzien zullen worden van een begeleidende tekst.

Wil je specifieke informatie over dit kunstwerk of de kunstenaar, dan staat de bibliotheek van het Van Abbemuseum tot je beschikking. Daarnaast kun je contact opnemen met de bibliotheek.

Beschrijving

In 1941 maakt Kurt Schwitters het schilderij 'Isle of Man' op het gelijknamige eiland in de Ierse zee. Het is een abstract schilderij, opgebouwd uit organische vormen. Door deze vormen ontstaat gemakkelijk de associatie met lichaamsdelen en menselijke organen. De blauwe gebogen lijn die van linksboven naar rechtsonder loopt, zou de contour van een buik kunnen zijn; de grote lichte vorm in het midden een baarmoeder.

Op de vlucht voor de Nazi's komt Schwitters in 1940 in een interneringskamp op het Engelse eiland Man terecht. Schwitters, die goed naturalistisch kan schilderen, krijgt daar opdrachten voor portretten. Materiaal is schaars, maar hij krijgt toestemming om het linoleum van de vloer te gebruiken om op te schilderen. Naast zijn opdrachten maakt hij abstract werk, o.a. 'Isle of Man'. Gebruik maken van toevallig aanwezig materiaal, zoals het linoleum, is Schwitters niet vreemd. Hij heeft veel collages gemaakt van afvalmateriaal. In één daarvan springt het woordfragment 'merz' in het oog, afkomstig van papier van de 'Commerz und Privatbank Hannover'. De klank hiervan bevalt Schwitters en vanaf dat moment past hij de term 'Merz' op al zijn werk toe.

Schwitters' werkwijze heeft overeenkomst met die van de dadaïsten. Ook zij gebruiken onconventionele materialen en technieken, en laten ruimte voor het toeval bij het tot stand komen van hun werk. Ze brengen bewust 'antikunst', met het doel de gevestigde kunst en de burgerlijke maatschappij aan de kaak te stellen. Schwitters breekt niet alleen bestaande waarden af; hij bouwt uit het afval nieuwe constructies. Zijn vroege werk is sterk geometrisch en sluit aan bij bewegingen als het kubisme en het constructivisme. Maar het is ook schilderachtig. Later wordt het organischer zoals in 'Isle of Man'. In dit schilderij is de invloed van de collagetechniek nog te bespeuren. Er worden letterlijk een paar stukjes papier ingeplakt. Maar het is vooral de manier waarop Schwitters de vlakken tegen elkaar plaatst en afsnijdt die aan een collage doet denken.

Bevat deze pagina onnauwkeurige informatie of taal die verbeterd of gewijzigd moet worden? We horen graag van je.

Context

Meer kunstwerken uit deze periode