La Chambre

Beschrijving

De kunstenaar associeert 6 zwart-witfoto’s met drie korte teksten. Op de eerste foto zien we iemand achter een deur die blijkbaar op het punt staat binnen te komen. Op de tweede zien we een jas die aan een muur is opgehangen. De volgende vier foto’s tonen details waarin we een slaapkamer kunnen herkennen. De wazige schaduw op de vierde foto suggereert dat iemand de kamer is binnengekomen. De combinatie van tekst en foto’s stelt de kijker in staat zelf een verhaal te creëren. De kunstenaar spoort ons aan onze verbeelding de vrije loop te laten en onze eigen verlangens en angsten tot uitdrukking te brengen.

Sarmento is een Portugese kunstenaar. Sinds de jaren ’70 heeft hij een conceptuele en post-minimalistische werkwijze ontwikkeld. In zijn praktijk combineert hij schilderen, video, geluid en soms sculptuur.

Sarmento’s werk stelt vooral het begrip genot en de mechanismen van het verlangen met betrekking tot vrouwen ter discussie. Zelf ziet hij vrouwen als de rode draad in zijn werk. Het voornaamste verschil tussen zijn kunst en die van anderen uit de collectie van het Van Abbemuseum is echter dat de aanwezigheid of representatie van vrouwen zich niet direct tot de toeschouwer richt. De nadruk ligt op de tegenstrijdige gevoelens angst en verlangen, de intimiteit en duisternis van de slaapkamer.

Vertaling van de drie Franse bijschriften bij de foto’s:

Schoonheid verschuilt zich in de schaduwen en we kunnen slechts de wellust van de bewegingen onderscheiden. Het verlangen verbrokkelt naarmate de angst groeit. Dan wordt het beeld minder duidelijk.

Het verzet is nu te zwak en wordt zelf voorwerp van verlangen. Verlangen verandert in een reactie op primaire ingevingen. Het opgaan van de figuur in het landschap maakt haar overbodig en werkelijkheid wordt schijn.

Waarschijnlijk kunnen we niet sterven zonder te weten wat angst is. En uiteindelijk is het bos nog steeds erg ver weg. De schreeuw ontsnapt in de nacht. Is het een angstschreeuw of een schreeuw van genot?

-2019

Queer perspectief

Hier presenteert Sarmento angst en verlangen als zinnelijk met elkaar verweven. Een rondsluipende onzichtbare waarnemer, een schreeuw van angst en plezier. Tot op welke hoogte zijn we gewend geraakt aan dit artistieke en literaire cliché? Hoe draagt het bij aan het normaliseren van een seksuele idee waarin (niet alleen) vrouwen beschouwd worden als passief en weinig assertief en onduidelijk over hun grenzen en hun angsten, alsof ze hun verlangen maskeren en verborgen houden? De tegenwoordige opvatting over instemming bij seks moet verder gaan dan de logica van ‘het ontbreken van een nee impliceert een ja’ of ‘ik weet dat je het wilt’ (zelfs als je zichtbaar angstig bent, ga ik uit van het tegendeel). Uiteindelijk kunnen culturele representaties van seks zoals dit kunstwerk als tweeledig worden gezien: als een persoonlijke expressie van de kinky emoties van de kunstenaar of als een stukje van de puzzel die vormgeeft aan wat bekend staat als ‘rape culture’, waarvan de culturele normalisatie van onvrijwillige seks een element is.

%>Tags: blik, heteronormativiteit, kinky, normatief, patriarchaat

Bevat deze pagina onnauwkeurige informatie of taal die verbeterd of gewijzigd moet worden? We horen graag van je.