La main dans le sac

Beschrijving

Het schilderij 'La main dans le sac' van de Franse schilder Jean Dubuffet is een bonte mengeling van in elkaar passende stukjes in vrolijke, maar enigszins gedempte kleuren. Alle onderdelen van een straatbeeld zijn in lagen boven elkaar afgebeeld alsof het een gemetselde muur is. Onderaan het schilderij is een rijbaan met autootjes weergegeven op een primitieve, bijna stripfiguurachtige manier. De nummerplaten en merken zijn leesbaar. De chauffeurs zijn goed zichtbaar achter hun stuurtjes. Daarboven is het trottoir, bevolkt door armloze mannetjes. Verder naar boven zijn gevels van winkels te zien met opschriften die aangeven wat voor zaken het zijn.

Dubuffet heeft een afkeer van kunst die gemaakt is volgens de westerse schoonheidsnormen. Het gaat er niet om "kleuren en vormen samen te voegen tot een plezierig geheel", of beelden te maken die bestemd zijn voor een kleine elite, ingewijd in de regels van de kunst. "Waar het om gaat is de vervoering", zegt hij. Hij verzamelt 'art brut' (rauwe kunst), waaronder beeldend werk van kinderen, geesteszieken en mensen uit 'primitieve' samenlevingen. Volgens Dubuffet werken deze mensen direct vanuit het hart. Wat hij in hen waardeert zijn begrippen als "instinct, hartstocht, grilligheid, geweld, uitzinnigheid", waarden die in onze westerse maatschappij onderdrukt worden ten gunste van rationaliteit en logisch denken. Hij wil zelf net zo onbevangen, direct vanuit het leven werken als deze mensen. Zij zijn veel meer één met de natuur dan de 'beschaafde' westerse mens, die zichzelf daarboven heeft geplaatst.

In dit schilderij laat Dubuffet vooral door de titel en de opschriften zien dat hij wantrouwend staat tegenover de beschaafde wereld. 'La main dans le sac' betekent 'op heterdaad'. 'Société la fripouille' kan vertaald worden met 'Maatschappij de schoft', 'empoche' betekent 'steek in je zak', 'gredin' is 'schurk', 'Banque l'interlope', 'Bank de Zwarte Handel'. Dubuffet laat met gevoel voor humor de mensheid van zijn zwakke kant en de keerzijde van onze beschaving zien. Hij kiest een kinderlijke, primitieve stijl. Het onderwerp omvat juist de geciviliseerde wereld: de grote stad, auto's, etalages, de zakenwereld. Maar ontdaan van zijn luister: de schone schijn ontmaskerd. 'La main dans le sac' maakt deel uit van een serie werken rond dit thema onder de noemer 'Paris-circus'.

Bevat deze pagina onnauwkeurige informatie of taal die verbeterd of gewijzigd moet worden? We horen graag van je.