Models
Beschrijving
Het werk 'Models' van de uit Zuid-Afrika afkomstige kunstenaar Marlene Dumas bestaat uit honderd tekeningen van vrouwenhoofden die in vier rijen boven elkaar aan de muur hangen. Ze zijn gemaakt met gewassen inkt. Hier en daar zijn de ogen met pastelkrijt ingekleurd. In sommige tekeningen zijn vrouwenportretten van kunstenaars uit het verleden te herkennen zoals van o.a. Rembrandt, Vermeer en Cranach. Andere zijn gemaakt naar foto's van bekende personen waaronder Anita Ekberg, Paloma Picasso, Yoko Ono en Brigitte Bardot; weer andere naar afbeeldingen van fotomodellen. Er is één uitzondering tussen de vrouwenhoofden: de kop van een slang.
Marlene Dumas toont de diversiteit van de vrouw. De portretten zijn gemaakt aan de hand van reproducties van foto’s en schilderijen, die het vrouwbeeld van de makers vertegenwoordigt. Dit is in sterke mate bepaald door de eigen tijd en cultuur. Bij Dumas gaat het niet om de afgebeelde personen als individu, maar om heersende opvattingen over vrouwen. Haar tekeningen zijn niet bedoeld om te behagen. Ze is niet geïnteresseerd in uiterlijke, oppervlakkige schoonheid. Het werk verwijst eerder naar de bedoeling van verbeelding en beeldvorming.
Tijdens haar studietijd in Zuid-Afrika heeft Marlene Dumas grote moeite met modeltekenen omdat daar alleen aandacht wordt besteed aan de uiterlijke vorm. Wanneer zij nu personen schildert of tekent, werkt ze niet naar levende modellen, maar naar foto's. Daarbij gaat het niet om de persoonlijkheid van de geportretteerde, maar om algemeen menselijke gevoelens als angst, heimwee, kwetsbaarheid, erotiek, schuld en onschuld.,
Queer perspectief
Wat is een ‘voorbeeld’ van vrouwelijkheid: wat zijn de kenmerken waarmee we al deze vrouwen kunnen omvatten? Gaat de individualiteit verloren van iedere vrouw in deze verzameling 'modellen', of komt er uit zo'n clustering iets fundamenteels naar voren? Hoe kijk ik naar iets dat reeds beschouwd wordt? Hoe is deze gevarieerdheid op te vatten? In de blik van het enige niet-menselijke model in deze verzameling ligt misschien de oplossing ...
>Tags: cisgender, essentialisme, femme, blik, gender vs. sekse