Prounenraum

Beschrijving

'Prounenraum' van El Lissitzky is een kleine vierkante ruimte, die via een deuropening te betreden is. Op de witte wanden zijn rechthoekige zwarte of grijze vlakken geschilderd en er zijn reliëfs aan bevestigd, die gedeeltelijk doorlopen van de ene wand naar de andere. Het plafond heeft een grote vierkante opening die aan de bovenkant bespannen is met kaasdoek. In die opening vormen twee zwartgeschilderde balkjes een asymmetrisch kruis. De voornamelijk houten reliëfs zijn opgebouwd uit dun plaatmateriaal, latten en balkjes, die grotendeels voorzien zijn van transparante lak. Daarnaast bevatten ze elementen die egaal zwart, wit of grijs geschilderd zijn. Hier en daar is er een smalle rand rood. Een uitzondering op de overigens rechthoekige vormen is een kleine bol die deel uitmaakt van een reliëf op de achterwand.

Sinds 1919 maakt Lissitzky tweedimensionale 'Prounen'. Dit zijn composities met geometrische vormen, waarin hij een complexe ruimtelijkheid suggereert. Sommige vormen lijken vlak, andere driedimensionaal. De laatste lijken naar voren te komen of te wijken. Hun onderlinge ruimtelijke relatie is dikwijls niet eenduidig.,Met de 'Prounenraum' maakt Lissitzky een werkelijk ruimtelijke compositie. Deze 'Prounenraum' is een reconstructie van de ruimte die hij in 1923 inricht op de Grosse Berliner Kunstausstellung. Net als in de vlakke 'Prounen' gaat het hem om het creëren van een dynamisch beeld. De langgerekte vlakken en latten, aangebracht in horizontale, verticale of diagonale richting, zorgen ervoor dat de blik van de beschouwer zich voortdurend verplaatst van de ene plek naar de andere: van wand naar wand, en via de reliëfs ook vanaf de wand de ruimte in.

Lissitzky is beïnvloed door het werk van Malevich. Deze Russische schilder ontwikkelt rond 1915 het suprematisme. Volgens Malevich bestaat de ware werkelijkheid niet uit materie maar uit energie. Zijn ideeën over de werkelijkheid als een veld van krachten die op elkaar inwerken, geeft hij weer in dynamische abstracte composities van geometrische vormen tegen een witte achtergrond. Lissitzky vindt deze kunst bij uitstek geschikt om uitdrukking te geven aan de nieuwe maatschappij die ontstaan is na de Russische Revolutie van 1917. Ook de uitgangspunten van het constructivisme vinden gehoor bij Lissitzky. De constructivisten bouwen letterlijk aan de nieuwe maatschappij door het maken van driedimensionale objecten. Daarin zijn de tastbare delen en de tussenliggende ruimte even belangrijk. ,Lissitzky is een veelzijdig kunstenaar. Naast schilder is hij architect, typograaf, fotograaf en tentoonstellingsbouwer.

Bevat deze pagina onnauwkeurige informatie of taal die verbeterd of gewijzigd moet worden? We horen graag van je.