Ecologie

In dit thema zoomen we in op de relatie tussen ecologie, museum en kunst. Kunstmusea bevinden zich aan de kant van cultuur en dat wordt vaak gezien als tegenstander van natuur. Hoe moeten we omgaan met deze tegenstelling in een tijd waarin de spanning tussen mens en natuur groter dan ooit is?

Klimaatverandering is de grootste uitdaging van onze tijd. Niet alleen door de grootte maar ook omdat we internationaal samen moeten werken. Want alleen dan zijn de maatregelen effectief. Kunst en cultuur spelen hier op verschillende manieren een rol in. Zowel als aanjager van de verandering als methode voor reflectie en bezinning.

Onderzoek

We participeren in een project van Jonas Staal en Radha D’Souza in samenwerking met kunstplatform Framer Framed waarin wordt onderzocht hoe de natuur een rechtspersoon kan zijn en of het recht op bescherming kan afdwingen. We doen binnen dit veld ook onderzoek naar de praktijk van Sung Hwan Kim en Cecilia Vicuna die we komende jaren willen gaan tonen en aankopen. De solotentoonstelling van Sung Hwan Kim is in het museum te zien van 2 december 2023 tot en met 26 mei 2024.

Radha D'Souza en Jonas Staal Court for Intergenerational Climate Crimes. Zaaloverzicht The space between us, Van Abbemuseum, 2023. Foto: Almicheal Fraay

Ecologie vanuit de specifieke context Noord-Brabant

Als museum voor moderne en hedendaagse kunst hebben we van oudsher gekeken naar de globale en universele trends in de kunstgeschiedenis. Deze trends spelen zich vaak af in de grote steden van de westerse wereld. Er is weinig aandacht besteed aan de meer directe landelijke omgeving van het Van Abbemuseum, namelijk Eindhoven en Noord-Brabant. Terwijl dit gebied momenteel een van de grotere agrarische regio’s is van Nederland. Het museum gaat daarom investeren in projecten waarin ecologie, landbouw en kunst samenkomen.

Soils

In 2024 staat de tentoonstelling Soils op de planning. Deze tentoonstelling is een pleidooi om je te verbinden met de bodem: de grond waarop we leven. Hoe zorgen wij voor onze grond, zoals de grond ook voor ons zorgt? Soils geeft een inkijkje in hoe kunstenaars uit verschillende delen van de wereld zich op eigen manieren verbinden met de aarde. De tentoonstelling omarmt deze verschillen zonder ze af te vlakken. Er bestaat een enorme hoeveelheid (immateriële) kennis over deze grond. Hoe kunnen we hierbij leren van elkaar, elkaar ondersteunen en relaties aangaan? Relaties met het land, maar ook relaties met elkaar, staan centraal.

Projecten in onze voortuin

We kijken naar onze directe omgeving en het gebouw. We werken bijvoorbeeld samen met het kunstenaarscollectief De Onkruidenier en ontwikkelen projecten in de voortuin zoals de jaarlijks terugkerende tuintour. We willen onderzoeken hoe we werk uit hun praktijk kunnen aankopen.

Daarnaast plaatste onze museumgids en stadsimker Alessandra Scalora een bijenkolonie in onze voortuin. Op deze manier wil Alessandra haar steentje bijdragen en iets terugdoen voor het milieu en de natuur. “Bijen zijn van groot belang voor onze voedselvoorziening. De mensheid niet kan niet bestaan zonder de bijen.” Aan het eind van de zomer wordt de honing uit de kasten van het museum geoogst en kunnen bezoekers deze in de Museumshop kopen.

Foto: Mitchell van Eijk